– Jullie hebben alle kleinkinderen meegenomen naar het resort, behalve mijn dochter! Vind je dat normaal, mam? – vroeg Masja.
Zenuwachtig draaide Masja aan de ring om haar ringvinger terwijl ze naar de melding in haar bankapp keek. Weer rood. Opnieuw moest ze kiezen tussen boodschappen voor een week of nieuwe sneakers voor Alisa. Het meisje groeide als kool, en kinderschoenen kostten tegenwoordig een vermogen.
— Mam, wanneer gaan we naar oma’s dacha? — vroeg de tienjarige Alisa, haar blik losmakend van de tablet waarop ze weer een eenhoorn zat te tekenen.
— Ik weet het niet, lieverd. Misschien dit weekend.
— En gaan we naar de zee? Vera zegt dat oma beloofd heeft ons deze zomer naar de Zwarte Zee mee te nemen. Grote mensen houden zich toch aan hun woord als ze iets beloven?
Masja voelde opnieuw die bekende pijnlijke verkramping in haar borst.
Vera was de dochter van haar jongere broer Dima, die na zijn studie bij een IT-bedrijf was gaan werken, een enorm nieuwbouwappartement had gekocht en regelmatig vakantiefoto’s van dure resorts op sociale media plaatste.
— We zullen zien, — antwoordde de vrouw ontwijkend aan haar dochter.
In werkelijkheid had ze geen ander antwoord voor het meisje. Want ze kon zich geen vakantie aan zee veroorloven. Het was twee jaar na de scheiding, de alimentatie kwam onregelmatig binnen, en het salaris van een copywriter bij een klein bureau was net genoeg om rond te komen. De zee bleef een mooie droom uit de sociale media van anderen.
Plotseling klonk er een telefoongerinkel door het hele appartement.
— Masjenka, hallo. Hoe gaat het met jullie? Ik hoop goed. Want bij ons niet echt! — zei Galina Petrovna schuldbewust. — Ik wilde je iets zeggen… Papa en ik hebben besloten de zeereis met de kinderen te annuleren.
Masja was verbaasd.
Nog maar een maand geleden hadden haar ouders enthousiast gepland om alle kleinkinderen — Alisa, Vera en de kleine Jegor van Dima — een week mee naar Anapa te nemen. De kinderen waren er al klaar voor, hadden opblaasbanden gekocht en bespraken welke schelpen ze zouden gaan verzamelen.
— Waarom? — vroeg de vrouw, al was het antwoord duidelijk.
— Nou, we hebben besloten de badkamer te gaan verbouwen. De tegels laten overal los, het is niet meer uit te houden. En extra geld… dat begrijp je wel, hebben we niet.
Masja begreep het. Haar ouders leefden van twee pensioenen en bespaarden op alles. Op vakantie met drie kinderen gaan was een flinke uitgave.
— Goed, mam, maak je geen zorgen. De kinderen zullen het begrijpen.
— Zeg het voorlopig nog niet tegen Alisa, goed? Ik wil het haar zelf uitleggen dit weekend.
Na het gesprek bleef Masja nog lang aan de keukentafel zitten en staarde naar het afgebladderde behang. Ze had zo te doen met Alisa. Het meisje keek zó uit naar die reis, ze had haar zonnehoedje en de zonnebril die ze in de uitverkoop hadden gekocht, al klaargelegd.
In het weekend gingen ze naar haar ouders. De dacha lag in een oude volkstuinvereniging waar kavels goedkoop waren, en de buren elkaar nog groetten en komkommers met elkaar deelden.
Masja hield van die plek. Hier kon je ontspannen, niet aan rekeningen denken en niet elke cent omdraaien.
— Liesje, — begon oma voorzichtig toen de kleindochter uitgerend was in de tuin, — opa en ik moeten de reis naar de zee afzeggen.
Het gezicht van het meisje werd meteen ernstig.
— Helemaal afzeggen?
— Helemaal. We moeten verbouwen, snap je? En er is niet genoeg geld voor alles.
Alisa knikte met die stoïcijnse kalmte die kinderen uit minder bedeelde gezinnen vaak hebben. Zij leren eerder dan anderen dat wensen niet altijd overeenkomen met mogelijkheden.
— Geeft niet, oma. Misschien lukt het volgend jaar.
Galina Petrovna sloeg haar armen om haar kleindochter heen, en Masja zag hoe er tranen in de ogen van haar dochter glinsterden.
Twee weken gingen voorbij.
Masja zat op kantoor en corrigeerde weer een tekst over “de revolutionaire mogelijkheden van blockchain in de logistieke sector”, toen haar telefoon pingde met een melding van VKontakte. Collega Sveta van het naastgelegen bureau plaatste foto’s van een bedrijfsfeest.
Masja scrolde gedachteloos door de feed en verstijfde.
Op het scherm stond een foto van haar nichtje Vera aan zee. Het meisje glimlachte terwijl ze een enorme schelp vasthield. Het onderschrift luidde:
“Anapa, kinderstrand. Vera is dolenthousiast!” Auteur van de post — haar schoonzus Julia, de vrouw van Dima.
Masja voelde hoe het bloed uit haar gezicht trok. Haar vingers begonnen te trillen terwijl ze verder klikte door de carrousel.
Nog een foto… Vera en de kleine Jegor bouwen een zandkasteel. Opa leert Vera zwemmen. Oma koopt ijsjes voor de kinderen op de boulevard.
Dus ze zijn gegaan. Allemaal. Behalve Alisa.
— Wat zie je bleek, — vroeg Sveta, die van haar computer opkeek. — Slecht nieuws?
— Niet echt, — zei Masja snel terwijl ze de app afsloot. — Het is gewoon… iets met familie.
De rest van de dag ging voorbij in een waas. Masja kon zich niet meer op haar werk concentreren en bleef steeds weer terugdenken aan wat ze gezien had.
Waarom hadden ze haar voorgelogen? Er was geen geld voor drie kinderen, maar wel voor twee? Of ging het niet om geld?
Wanhopig probeerde de vrouw een rationele verklaring te vinden voor het verraad van haar ouders. Misschien was er op het laatste moment iets veranderd? Maar waarom hadden ze haar dan niet gebeld en Alisa aangeboden om mee te gaan?
Ze zou alles zelf betaald hebben! Ze zou wel een manier hebben gevonden, desnoods met een lening. Waarom?… Er waren meer vragen dan antwoorden.
’s Avonds, terwijl haar dochter huiswerk maakte, besloot Masja toch haar moeder te bellen.
— Hoi mam. Hoe gaat het? Hoe is de vakantie? Voor het geval dat: ik heb de foto van Vera aan zee gezien, dus probeer er maar niet onderuit te komen! Jullie hebben alle kleinkinderen meegenomen naar het resort, behalve mijn dochter! Vind je dat normaal, mam?
— Masjenka, ik kan het uitleggen…
— Leg uit.
Galina Petrovna zuchtte en zei onzeker:
— Dima stelde zelf voor om bij te betalen voor zijn kinderen. Hij zei dat ze zich er al op hadden ingesteld en treinkaartjes hadden gekocht. En jij begrijpt toch wel dat hij niet dezelfde mogelijkheden heeft als jij.
— En waarom vroegen jullie mij dan niet om ook bij te betalen?
Moeder bleef even stil.
— Nou… we dachten dat je nu financieel een moeilijke tijd hebt. We wilden je niet in verlegenheid brengen!
Masja glimlachte wrang. Hoe tactvol! Voor haar beslissen wat ze wel of niet aankon.
— Mam, en als ik het geld wél had kunnen vinden?
— Masjenka, alsjeblieft, wees niet boos. Wat heeft het nu nog voor zin om daarover te praten? Als dit, als dat! We wilden niet… Het is gewoon een beetje ongelukkig gelopen…
Na het gesprek zat de vrouw nog lange tijd op de bank, terwijl ze het gehoorde probeerde te verwerken. De belediging brandde van binnen, maar het gevoel van vernedering was nog sterker. Ze was brutaalweg uit de familieplannen geschrapt. Ze hadden besloten dat het beter was te liegen over een verbouwing, dan eerlijk te zeggen: er is geen geld voor iedereen, en Dima’s kinderen zijn belangrijker.
— Mam, ik ben klaar met mijn huiswerk! Mag ik naar Vera toe? Of laten we naar oma gaan om haar nieuwe badkamer te bekijken! — zei Alisa, die met haar wiskundeboek in de deuropening verscheen.
— De verbouwing is afgeblazen, — antwoordde Masja droog. — Blijkbaar was het geld nodig voor iets anders.
Het meisje fronste, duidelijk niet begrijpend, maar er klonk iets in haar moeders stem dat haar ervan weerhield verdere vragen te stellen.
Die nacht sliep Masja niet.
Ze lag in het donker en dacht na over hoe ze haar dochter moest uitleggen dat ze voorgelogen waren. Dat oma en opa de andere kleinkinderen wél mee naar zee hadden genomen, en haar ‘vergeten’ hadden. Dat er binnen de familie kleinkinderen van de eerste en van de tweede rang bestonden.
En toen kwam er een andere gedachte. Boos, maar helder.
Wat als ze iedereen eens liet zien dat Alisa niet onderdeed voor de rest! Dat haar moeder haar een vakantie kon geven die nóg beter was dan die van de zorgzame grootouders.
Masja werd wakker met een helder besef dat ze allereerst een concreet plan nodig had. Geen hysterie, geen ruzie met geschreeuw en tranen, maar een plan.
Koud, doordacht en doeltreffend.
Tijdens het ontbijt keek ze aandachtig naar haar dochter. Alisa smeerde jam op haar brood, bungelde met haar benen onder tafel en neuriede een TikTok-liedje. Onbezorgd, goedgelovig. Ze wist niet wat er in de familie gaande was, had geen vermoeden van het verraad van haar grootouders. En Masja besloot dat dat voorlopig zo moest blijven.
— Alis, zou jij deze zomer graag ergens naartoe willen?
— Naar de zee! — de ogen van het meisje begonnen te stralen.
— En misschien naar Sint-Petersburg? Of Kazan? Daar is een nieuw waterpark geopend.
— Nee, ik wil naar de zee. Als jij er geld voor hebt tenminste.
Masja glimlachte, terwijl ze probeerde zelfverzekerd over te komen:
— Dat komt er! Dat beloof ik je!
Op haar werk keek de vrouw als eerste op haar spaarrekening. Het bedrag was bescheiden. Ongeveer veertigduizend. Daar kon ze een week Anapa van betalen, maar dan moest ze de rest van het jaar haar vakantie vergeten en leven op boekweit.
— Sveta, — zei ze tegen haar collega, — weet jij waar je snel wat kunt bijverdienen?
— Snel? — herhaalde de collega nadenkend. — Luister, ik ken een opdrachtgever die teksten nodig heeft voor een medische website. Hij betaalt goed, maar de volumes zijn groot. Als je ’s avonds flink doorwerkt, kun je in een week zo’n twintigduizend verdienen.
— Geef me zijn contact!
’s Avonds, nadat Alisa naar bed was gegaan, ging Masja aan de slag met het extra werk. Ze schreef over symptomen van spataders, behandelingen tegen gastritis en preventie van osteoporose. Haar ogen vielen dicht, haar vingers verstijfden, maar ze bleef doorgaan. Eén gedachte spookte door haar hoofd: iedereen laten zien dat háár dochter niet minder was dan de anderen.
Na drie dagen belde haar moeder:
— Masjenka, we komen morgen terug. Zullen we wat schelpen voor Alisa meenemen?
— Hoeft niet, — antwoordde Masja kil. — Wij hebben onze eigen reis gepland.
— Welke reis?
— Naar zee. Naar Sotsji!
Ze loog over Sotsji. Voor zo’n luxe resort had ze zeker niet genoeg geld. Maar dat hoefden haar ouders niet te weten.
— Masjenka, waar heb jij dat geld vandaan? Je zei toch dat het moeilijk was nu…
— Gevonden. Bijverdiend.
In moeders stem klonk ongeruste twijfel:
— Je hebt toch geen schulden gemaakt?
— Nee. Alles eerlijk verdiend.
— Waarom heb je me dat niet eerder gezegd? We hadden toch samen kunnen gaan…
Masja glimlachte schamper. Wat een ontroerende zorg! Nu alles al zonder haar beslist was.
— En jullie hebben mij ook niets gezegd over jullie plannen. Dus we staan quitte! Toch, mam?…
De volgende dag kwamen haar ouders terug van het resort. Opa bracht foto’s mee, oma vertelde enthousiast hoe braaf de kinderen zich hadden gedragen en hoe prachtig de boulevard daar was.
— Wij gaan ook naar zee! — riep Alisa blij toen ze op de datsja aankwamen.
— Waar gaan jullie heen? — opa keek verbaasd naar Masja.
— Naar Sotsji. Voor een week!
— Echt waar? — Dima, die was gekomen om zijn kinderen op te halen, keek op van zijn telefoon. — En waar verblijven jullie?
Masja noemde het eerste hotel dat ze op internet had gevonden:
— “Morskaja Zvezda”. Drie sterren, maar met goede beoordelingen.
— Vast duur, — merkte schoonzus Julia afgunstig op. — Wij hebben vorig jaar naar Sotsji gekeken, maar de prijzen waren niet te doen.
— Valt wel mee, — antwoordde Masja onverschillig.
Ze zag hoe haar ouders elkaar aankeken, hoe Dima zijn wenkbrauwen fronste. Iedereen vroeg zich duidelijk af: waar haalde zij het geld vandaan? Maar niemand durfde het rechtstreeks te vragen.
’s Avonds, toen ze alleen met haar ouders waren, kon haar moeder het toch niet laten:
— Masj, heb je echt niet geleend?
— Mam, ik ben een volwassen vrouw. Ik regel mijn financiën zelf wel.
— Ik maak me gewoon zorgen. Straks heb je uit boosheid op ons besloten…
— Mam, — Masja keek haar indringend aan, — waarom denk jij dat ik boos ben? Waarop zou ik boos moeten zijn?
Galina Petrovna liet schuldbewust haar blik zakken.
Toen Masja al haar gespaarde geld bij elkaar optelde, bleek dat ze bijna dertigduizend tekortkwam voor een vakantie in Sotsji. Anapa zou wel binnen het budget passen, maar ze had haar ouders al over Sotsji verteld, en nu wilde ze geen stap terugdoen.
— Lena, — zei ze toen ze haar jeugdvriendin belde, — kun jij me dertigduizend lenen? Ik betaal je echt binnen twee maanden terug.
— Wat is er gebeurd? — Lena, die als manager bij een bank werkte, was altijd praktisch en voorzichtig als het om geld ging.
— Ik moet mijn dochter naar zee brengen. Het is belangrijk.
— Masj, weet je zeker dat dit de juiste beslissing is? Misschien is het niet verstandig om schulden te maken?
Masja klemde haar kaken op elkaar. Iedereen vond haar onverantwoordelijk. Haar ouders, haar vriendin — iedereen wist beter wat goed voor haar was!
— Lena, help je me nou of niet?
— Goed, ik help je. Maar beloof dat dit geen gewoonte wordt.
Een week later zaten ze met z’n tweeën in de trein Moskou–Sotsji. Alisa kon niet stilzitten: ze keek naar de landschappen buiten, kletste met medereizigers, maakte foto’s van elke paal langs het spoor.
— Mam, zijn er kwallen in zee? En haaien? En gaan we elke dag zwemmen?
Masja glimlachte en beantwoordde de eindeloze vragen, maar vanbinnen groeide de onrust. Het geld was krap. Het hotel was eenvoudig, het eten basic, nauwelijks vermaak. Maar het belangrijkste was iets anders: aan de hele familie laten zien dat ze dit konden.
Hotel “Morskaja Zvezda” bleek bescheiden maar schoon. Ze hadden een kamer op de tweede verdieping met uitzicht op de bergen — voor zeezicht hadden ze extra moeten betalen.
Alisa was dolenthousiast over alles: de airconditioning, het kleine televisietje, het piepkleine balkon met plastic stoeltjes.
Op de derde dag, terwijl haar dochter zandkastelen bouwde, zat Masja de uitgaven door te rekenen. De wiskunde was meedogenloos. Er was nog geld voor drie dagen, maar ze zouden pas over vier vertrekken. Ze moest dringend iets bedenken.
’s Avonds, toen Alisa sliep, opende ze haar laptop en begon naar bijverdiensten te zoeken. Ze bekeek tientallen advertenties: serveersters voor cafés, promotiemedewerkers op de boulevard, souvenirverkopers. Maar met een kind erbij was dat onmogelijk.
Toen stuitte ze op een advertentie: “Gezocht: copywriter voor spoedproject. Thuiswerk. Betaling direct na oplevering.”
Masja toetste snel het nummer in.
— Hallo, goedenavond. Ik bel over de vacature voor copywriter.
— Ja, — antwoordde een vriendelijke vrouwenstem. — Bent u uit Sotsji?
— Nee, uit Moskou, maar ik ben nu hier. Op vakantie met mijn dochter.
— Heeft u ervaring in de toeristische sector?
— Ja. Ik heb voor verschillende reisbureaus geschreven.
— Perfect. Laten we morgen afspreken. Ik heb dringend een paar teksten voor de website nodig. Als het goed gaat, misschien langere samenwerking.
Ze spraken af in een café aan de boulevard. De vrouw stelde zich voor als Viktoria.
De volgende dag, nadat ze Alisa bij de animator van de kinderclub in het hotel had achtergelaten, ging Masja naar de afspraak. Viktoria bleek een elegante vrouw van een jaar of vijfenveertig.
— Ik ben eigenaar van reisbureau “Zuidelijk Kompas”, — begon de vrouw meteen. — We moeten dringend de sectie over excursiereizen op de website herschrijven. Onze copywriter heeft een voorschot gekregen en is daarna spoorloos verdwenen.
Ze spraken een uur lang.
Viktoria vertelde over de eisen en liet voorbeelden zien. Masja stelde vragen en liet merken dat ze de branche begreep.
— Goed, — zei Viktoria uiteindelijk. — Deadline: twee dagen. Omvang: tien teksten van duizend tekens elk. Betaling: vijftienduizend. Akkoord?
— Meer dan akkoord! — Masja kon haar vreugde nauwelijks verbergen. Vijftienduizend zou alle gaten in het vakantiebudget dichten.
— Als je het goed doet, praten we over vaste samenwerking. Ik heb betrouwbare mensen nodig.
De volgende twee dagen werkte Masja als bezetene. Terwijl Alisa in het zwembad spetterde of meedeed aan kinderwedstrijden, tikte zij teksten. Elke zin werd zorgvuldig gewogen, elk bijvoeglijk naamwoord bewust gekozen.
— Mam, wat zit je de hele tijd te typen? — vroeg haar dochter terwijl ze over haar schouder meekeek.
— Ik werk een beetje, lieverd. Zodat we genoeg geld hebben voor ijsjes en souvenirs.
— Kan ik je helpen?
— Natuurlijk. Vertel me eens: wat vond jij het allerleukst aan Sotsji?
Alisa begon enthousiast op te sommen: het dolfinarium, de kabelbaan, de enorme golven die je omver duwden, ijsjes met drie bolletjes. Haar kinderlijke enthousiasme hielp Masja om precies de juiste toon te vinden voor de familieteksten.
Toen de teksten af waren, las ze ze drie keer na, corrigeerde elke komma en stuurde ze naar Viktoria.
Het antwoord kwam twee uur later:
“Masja, dit is geweldig! Precies wat we nodig hebben. Ik wil graag nog eens afspreken. Ik heb een serieuzer voorstel voor je.”
Ze spraken opnieuw af in hetzelfde café aan de boulevard.
— Jouw teksten laten zien dat je niet zomaar een copywriter bent, — begon Viktoria vol bewondering. — Jij begrijpt de psychologie van de klant, je kunt emoties verkopen. Zo iemand heb ik nodig.
— Wat bedoelt u precies?
— Verhuis naar Sotsji. Neem de leiding over de marketingafdeling in mijn bedrijf. Salaris vanaf driehonderdduizend per maand, plus een percentage van de succesvolle projecten. Huisvesting huren we in het begin op kosten van het bedrijf, later helpen we met een voordelige hypotheek.
Masja voelde zich even duizelig worden.
— Viktoria, dit is heel onverwacht…
— Ik heb grote plannen. We openen nieuwe richtingen, gaan landelijk uitbreiden. Ik heb mensen nodig die strategisch kunnen denken. Mensen zoals jij.
— En de school voor mijn dochter? Nieuwe omgeving…
— In Sotsji zijn uitstekende scholen. Stel je voor: je kind groeit op aan zee in plaats van in de smog van Moskou. Dat is toch de droom van veel ouders?
Een dag voor vertrek nam Masja een besluit.
— Viktoria, ik ga akkoord!
De hele avond praatten ze. Viktoria bleek niet alleen een succesvolle zakenvrouw, maar ook een interessant mens. Ze vertelde over haar weg van reisbureau-medewerker tot eigenaar van haar eigen bedrijf, deelde haar plannen voor verdere groei.
— Weet je, — zei ze, — ik heb het gevoel dat wij goede vriendinnen gaan worden.
Toen Masja en Alisa terugkwamen in Moskou, stond de telefoon roodgloeiend. Haar moeder belde, Dima, zelfs Julia. Iedereen toonde ineens grote interesse in hun reis.
— Masjenka, hoe was het? — vroeg haar moeder bijna onderdanig. — Is Alisa tevreden?
— Ze is heel tevreden. Mam, ik heb nieuws. We verhuizen naar Sotsji.
— Hoe bedoel je, verhuizen?
— Ik heb een baan aangeboden gekregen. Een héél goede baan.
— Masjenka, misschien moet je er nog even over nadenken? Verhuizen is niet niks…
— Ik heb al besloten.
Daarna kwamen de telefoontjes nog vaker.
Dima informeerde in welke wijk ze gingen wonen en of er goede hotels in de buurt waren. Julia vroeg naar het klimaat en de scholen — “misschien moeten wij ook aan verhuizen naar het zuiden denken.” Haar ouders lieten doorschemeren dat “het leuk zou zijn als oma en opa af en toe mochten langskomen.”
Masja antwoordde beleefd, maar afstandelijk. Ze bedankte koel voor de adviezen. Op directe verzoeken om uitnodigingen zei ze steeds hetzelfde:
“We zien wel wanneer we gesetteld zijn.”
Een half jaar later, toen zij en Alisa al woonden in een licht drie-kamerappartement met uitzicht op zee, toen haar dochter perfect gewend was op haar nieuwe school en een heleboel vrienden had gemaakt, durfden de familieleden eindelijk een directe vraag te stellen.
— Masjenka, — belde haar moeder, — we zouden graag met de meivakantie bij jullie langskomen.
— Natuurlijk, — antwoordde Masja kalm. — Hotel Zjemtsjoezjina ligt niet ver van ons, goede recensies. Een kamer voor een week kost rond de veertigduizend.
— Hoezo hotel? Wij dachten…
— Wat dachten jullie, mam?
— Nou… jullie appartement is toch groot…
— Ik heb een werkkamer, Alisa heeft haar eigen kamer, en wij hebben onze slaapkamer. Er is geen vrije kamer.
Er viel een gespannen stilte.
— En Dima vroeg nog of jij geen kennissen hebt in het toerisme. Misschien dat je ergens korting kunt regelen…
— Ik héb kennissen. Maar kortingen geven ze alleen aan bewezen partners. Dus… elke wens kan vervuld worden — maar wel op eigen kosten!
’s Avonds stond Masja op het balkon en luisterde naar het geluid van de branding. Alisa maakte haar huiswerk terwijl ze zachtjes een liedje neuriede.
Het ging uitstekend op haar werk. Haar projecten brachten aanzienlijke winst op, en Viktoria was meer dan tevreden.
Er kwam een melding binnen van sociale media. Dima had een foto geplaatst van een familie-etentje bij hun ouders. Het onderschrift luidde:
“Wat jammer dat niet iedereen er kan zijn in moeilijke tijden.”
Masja glimlachte spottend en sloot de app. Ze had een nieuw leven, een echte vriendin in de persoon van Viktoria, een interessante baan en een dochter die elke ochtend wakker werd met het geluid van de zee.
Gerechtigheid had op de mooiste manier gezegevierd — niet door wraak, maar door succes.
